خانواده ها در مواجهه با جنگ نرم

نگاهی به ساختار پذیرش تهاجم در خانواده ها و انواع آن ها، در فهم بهتر مطالب، ما را یاری می ر ساند:

الف) خانواده های فعال:

در این خانواده ها، درونی کردن هنجارهای اجتماعی و دینی روال معمول و منطقی خود را داشته و والدین ضمن مشارکت در زندگی جمعی و پاسخ به مسائل فکری فرزندان، هم زمان به افزایش اطلاعات مورد نیاز و تعامل منطقی با فرزندان به ویژه جوانان خود می پردازند. استعمار فرهنگی برای ورود به این خانواده ها دچار مشکل جدی است، چرا که مأمن اسرار جوانان این خانواده ها، والدین هستند و محیط خانواده به شکلی است که آن ها برای طرح مسائل ذهنی و فکری و عقیدتی خود مشکل خاصی ندارند، بنابراین در حافظه ی آن ها نقاط مجهول وجود ندارد تا توسط ابزار تهاجم فرهنگی به نادرست معلوم گردد.

ب) خانواده های منفعل:

در این خانواده ها، به علت اشتباه گرفتن وظایف و کارکردهای اصلی خانواده و هدف نهایی کار و تلاش از تأمین پوشاک و خوراک به جای تأمین روحی روانی فرزندان، شکافی محسوس بین والدین و فرزندان به وجود می آید.    عمدتاً در این خانواده ها فرصت مناسبی برای گفت و شنود خانوادگی پیدا نمی شود و ارتباط آن ها موزاییکی است.  والدین به تصور برآوردن نیازهای اصلی فرزندان، بیشتر به فکر لباس، غذا، تفریح (فردی) و تحصیلات آن ها هستند و کمتر به اصلی ترین وظیفه ی خود یعنی هم بستگی روانی با فرزندان و آموزش معنوی آن ها توجه دارند. چه بسا در این میان ابتدا والدین تحت تأثیر ابزارهای تهاجم فرهنگی قرار گرفته و سپس فرزندان مبتلا می شوند و در صورت ابتلای آن ها، راه حل منطقی و مناسبی برای برون رفت از بحران در پیش گرفته نمی شود. مشکلات اقتصادی و خواسته های پایان ناپذیر خانواده ها نیز، ناکجا آبادی را پیش روی این خانواده ها می سازد که با سرعت به سمت انتهای آن که یأس و نومیدی است سرازیر می شوند. در بسیاری از موارد این افراد احساس می کنند که هر مشکل و مسئله ی خاصی آن ها را تهدید نمی کند و در این امنیت کامل به سر می برند. بنابراین به فکر راه حل آن مشکل بر نمی آیند.لذا اولین راه حل برای مواجهه با مشکل، یافتن مسئله است. دقت کنیم؛ راه نهایی برای حل مسئله، پاک کردن صورت مسئله نیست.

ج)  خانواده سنتی

 تأکید ویژه این نوع خانواده ها بر سنت ها و رسوم غالب حاکم بر جامعه (اعم از دینی یا ملی) است.این دسته به دو گروه قابل تقسیم بندی است:

متعصب: این خانواده ها به شرایط زمانی توجهی نداشته و آن چیزی که در گذشته آموخته اند و یا با جنبه های سنتی آن ها هم خوانی دارد را معیار اصلی انتخاب های بعدی خود و دیگران می دانند و در این راه انعطافی از خود نشان نمی دهند.

منعطف: این خانواده با وجود آن که وجه پیروی از سنت ها در آن ها بسیار قوی است اما تا حدودی سعی می کنند تا در برابر شرایط از خود انعطاف نشان دهند در نتیجه با فرزندان بسته به اقتضای زمانه هم گام می شوند.

د)خانواده ی روشن فکر

این دسته از خانواده ها بر خلاف دسته ی پیشین، تأکید عمده ی خود را بر عقل و معیار های عقلانی و منطقی نهاده و در برابر اغلب مسایل جدید سعی دارند تا از عقل و معیارهای آن بهره برند ؛ این نوع از خانواده ها نیز دارای دو صنف می باشند:

ارزش مدار:این دسته علاوه بر آن که تأکید زیادی بر عقل و انتساب های عقلانی دارند، اما معیارهای عقلانی آن ها دارای    پشتوانه ی ارزشی و اغلب دینی است. لذا تنها به اموری مبادرت می ورزند که با محک عقل و معیارهای ارزشی آن ها هم خوانی داشته باشد.

فارغ از ارزش:این دسته کسانی هستند که سعی دارند تا عقل مدار با تمام مسایل برخورد کنند. عقل ابزاری و معطوف به هدف سرلوحه ی تمام امور این افراد قرار می گیرد. برای این دسته که از معیارهای ارزشی روشنی پیروی نمی کنند و عقل آزاد را سرلوحه امور خود قرار می دهند آن ها هدف مهم است و به اصطلاح هدف، وسیله را توجیه می کند. به عنوان مثال از نظر ما و حتی اندیشمندان اروپایی، آمریکاییان اغلب افرادی با عقل ابزاری و معطوف به هدف هستند و برای آن ها تنها هدف مهم است نه وسیله کشتار جمعی، تعرض و تهاجم، وسایلی هستند که آن ها را به اهدافشان رهنمون می سازند، بنابراین این وسایل چون بهترین ابزار برای دست یابی به اهداف محسوب می شوند، مناسب و مقبول هستند. در حالی که در سنت ما و ارزش مداران تاریخ همواره راه رسیدن به اهداف یکی از ملزومات اساسی است.

اگر بخواهیم این خانواده ها را در یک طیف نشان دهیم. در یک سر، طیفِ خانواده های متعصب سنتی و در سرِ دیگر، آن خانواده های روشن فکرِ فارغ از ارزش قرار می گیرند. این خانواده ها، افرادی افراطی اند. خانواده های متعصب سنتی در برابر هر امر جدید و تازه ای مقاومت می کنند. از آن جا که این خانواده نمی تواند با شرایطِ زمان، خود را تطبیق دهد. در بسیاری از موارد دچار مشکلات جدی شده و احتمال انحراف اعضای آن بسیار زیاد است.

دسته ی دوم؛ یعنی خانواده های روشن فکرمآب فارغ از ارزش، کسانی هستند که بر خلاف دسته اول تحت هیچ عنوان به ارزش ها و سنت های رایح تن در نمی دهند. این دسته اغلب افرادی غیراخلاقی و غیرقابل اعتماد هستند. از سویی دیگر امکان فروپاشی این خانواده ها و گسست انسجام و هم بستگی آن ها بسیار زیاد است زیرا این دسته در برابر هر مُد جدیدی آماده پذیرش هستند و آن را با آغوش باز می پذیرند. تفاوت و تناقض ارزش های آنی و گذرا در این خانواده ها و از سوی دیگر عدم توجه به اخلاق، موجب فروپاشی و گسست این خانواده ها از هم می شود.

اما آن چه مدنظر ما می باشد و از نظر ما خانواده های پذیرفته شده تری محسوب می شوند «خانواده های سنتی منعطف» و «روشن فکر ارزش مدار» هستند. این دو دسته، آمیزه ای از عقل و سنت های ارزشی (اعم از دینی و ملی) را سرلوحه ی عمل خود قرار می دهند. مسلماً این خانواده ها در برابر مسایل جدید و حوادث بزرگ زندگی کمتر آسیب پذیرند و این دسته با قدرت تحمل خود به حل مسایل می اندیشند و با قدرت ایمان، اخلاق و صبر، شیوه ارتباط منعطف با محیط را پیش می گیرند.

حال برای مقابله با این تهاجم ها باید راهکارهایی ارایه شود که برخی از این وظایف بر عهده نهادها و سازمان های اجرایی کشور می باشد و حکومت اسلامی باید زمینه آن را فراهم نماید و برخی دیگر از وظایف بر عهده خانواده ها و والدین می باشد که به آنها اشاره ای خواهیم داشت.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: